Waka Bun!

Morgen start voor mij een heel nieuw hoofdstuk. Men allereerste officiële werkdag. Ik mag als thuisbegeleider in de bijzondere jeugdzorg aan de slag gaan. Meer specifiek bij thuisbegeleiding Crescendo, Emmaüs. Verder zijn er nog grote veranderingen in het verschiet: (hopelijk) afstuderen en op zoek gaan naar een eigen nestje in Spetserland. Het lijkt me dan ook een ideaal moment om nog eens stil te staan bij men avontuur in Suriname en een afsluitend verslag te schrijven.

Men laatste week in Suriname mocht ik samen met ons ma, pa en mennen Thomas doorbrengen. De datum waar ik erg naar uitgekeken had: 23 november. Toch wel wat zenuwachtig naar de luchthaven. Ik kon alleen maar hopen dat ze onder de indruk zouden zijn van het mooie Suriname dat ik tot dan toe had mogen ontdekken. Met men camera in de hand was het wachten geblazen tot ze door de schuifdeur zouden komen. Hoewel ik op de eerste rij stond, was ik toch niet herkenbaar zo bleek. Op zoek naar een bleekscheetje, verrast door men bruin tintje, mij eens goed vastgepakt en verteld dat de vlucht goed was meegevallen.

Al snel had ik mezelf ontpopt tot gids en die rol beviel me wel. Nu was ik de ‘kenner’ en zij de nieuwtjes. En vooral aan dat laatste gegeven, dat zij nieuwtjes waren en voor hen alles onbekend was, moest ik mezelf af en toe herinneren. Zelfs daar had ik vanzelfsprekendheden opgebouwd (zo zie je maar hoe vlug dat gaat). Aan de andere kant denk ik dat ik genoeg anekdotes heb verteld en bij de overhoring bleek dat ze toch ’t één en ’t ander hadden opgestoken. Missie geslaagd, de fooi mochten ze houden :-)

Voor ons make zal vooral de kaaimannentocht bijblijven. In een miezerig bootje, op een stinkend slootje, op zoek naar kaaimannen. De “Tarzan” van Suriname liet ons zien hoe je twee kaaimannen vangt, en dit met z’n blote handen. Ik vermoed dat hij geen grote fan was van de “Jane’s” op z’n boot, aangezien die niets anders deden dan gillen. Nu moet ik er wel bij vermelden dat de mannen (lees: onze pa en Thomas) niet veel stoerder waren. Na de fameuze kaaimannentocht hebben we nog kunnen meegenieten van een hindoestaans dorpsfeest op Johanna Margaretha. Ons ma en ik hebben ons zelfs aan enkele dansmoves gewaagd. Nu, het zijn vooral de marrons en de creolen die waanzinnig veel gevoel voor ritme hebben. Gelukkig voor ons waren die niet te bespeuren. Zo vielen we dus niet uit de boot (letterlijk en figuurlijk :-)).

Hoewel ons pa in alles geïnteresseerd is, ging zijn grootste interesse natuurlijk naar de landbouw. Benieuwd naar hoe het in Suriname gesteld is met de landbouw, ging hij in z’n eentje op stap en bezocht hij een koeienstal, kippenstal en een constructiebedrijf. Verder had hij in een paar dagen tijd natuurlijk al lang gezien hoe alles in elkaar zit, hoe alles werkt (of net niet werkt) in het mooie Suriname.

Ons bezoek aan het marrondorpje Santigron is Thomas het meest bijgebleven. Het contrast van simpele houten hutjes met een flatscreen er in, verschillende planten met medische werking die her en der rond de huisjes groeien en last but not least het boottochtje op de Saramaccarivier, waar de natuur je zo klein doet voelen. We kennen elkaar al lang, heel lang, maar ook al zou ik hem nauwelijks gekend hebben, het was overduidelijk zichtbaar hoe erg hij genoot van die verbluffende natuur. Dat maakte mijn genieten dubbel zo intens.

Wat op mij de meeste indruk heeft gemaakt, was men definitieve afscheid van men vrijwilligerswerk. Op vrijdagmiddag gingen ons ma, Thomas en ik naar Betheljada om hen de laatste spullen te schenken die ik dankzij de mensen thuis had kunnen verzamelen. Zo kon ik ook aan ons ma en Thomas laten zien waar ik nu die 8 weken had gewerkt.
En ik denk dat ik mag besluiten dat ze beiden onder de indruk waren. Duidelijk zichtbaar aan ons make, die toch een traantje moest wegpinken. Ze vond het zo erg… en ik begrijp haar gevoel volledig. Anderzijds vraag ik me af of we wel met zo’n ogen vol medelijden naar deze doelgroep moeten kijken? Uiteindelijk weten we niet hoe zij de dingen ervaren en misschien is medelijden wel totaal misplaatst. En niet te vergeten, in België zijn er evengoed kinderen met een dergelijke handicap, alleen de omstandigheden zijn heel anders. Daarom denk ik dat de focus van het medelijden voornamelijk moet liggen bij de omstandigheden en het gebrek aan middelen.

Van de tantes kreeg ik de meest lieve woorden, hetgeen mijn wangen rood deed kleuren. Het streelde natuurlijk men ego en het deed me enorm veel deugd. Vooral de woorden van Quriël Carmenita en Cher zal ik niet snel vergeten. Als ik er nu aan terug denk , verschijnt er een big smile op men gezicht (**genieten**).

De laatste week heb ik me ook wat meer verdiept in de Surinaamse politiek: de coup, president Bouterse, de decembermoorden, … ik heb meerdere keren de wenkbrauwen gefronst. Net zoals de Surinamers, zal ik er verder geen woorden aan vuil maken.

En dan was het tijd om naar huis te gaan. Tijdens de rit naar de luchthaven heb ik bewust nog eens goed rondgekeken. Bewust maar niet echt beseffend dat het de laatste keer was, want dat besef komt pas als iets er niet meer is. Bij thuiskomst had ik niet veel tijd om tot dat besef te komen, want aan de afrit in Meer wapperde de Belgische vlag: “Welkom thuis Kim”. De eerste traantjes en knuffels op de brug in Meer, da’s eens iets anders.

Nu ik op de volledige reis kan terugkijken, kan ik zeggen dat men gedachtegoed duidelijk veranderd is doorheen men verblijf. “Bij ons is dit beter, bij ons is dat beter, dat zou bij ons nooit zo gebeuren, …” Zo klonk het de eerste weken. Een constant vergelijken en benoemen als slechter of beter zorgde voor vooroordelen. Nu hoor je me zeggen: “het is er anders, maar daarom niet beter of slechter.” Wie ben ik om te bepalen of iets slechter of beter is…

Volgens mij gaan de verschillende bevolkingsgroepen in Suriname ook zo met elkaar om: we zijn anders, maar daarom niet beter of slechter. Iedereen mag en kan zichzelf zijn. En zoals onze gids zei: een hindoestaan zal sneller een praatje slaan met een hindoestaan, een Chinees zal sneller zaken doen met een Chinees, maar men heeft wel respect voor de andere bevolkingsgroepen.

Als je dan hieronder leest hoe men een cultuurschok beschrijft, dan is voorgaand gedachtegoed perfect verklaarbaar:

Het woord cultuurschok klinkt misschien heftig. Maar het betekent niet meer dan dat je geconfronteerd wordt met je eigen normen en waarden, die anders zijn dan in je gastland. Vrijwel iedereen krijgt ermee te maken. Ineens word je omringd door mensen die zich anders gedragen, die anders reageren, andere meningen hebben, een ander leefritme hebben, anders eten, anders communiceren. Je eigen kader van ongeschreven ‘gedragsregels’, van hoe je dingen gewend bent, valt ineens weg. Dat is vaak even wennen. Het kan leiden tot verwarring (hoe werkt het hier?), irritatie (nou sta ik hier dus al een uur te wachten…) of andere negatieve gevoelens (was
ik maar thuis…).

Een cultuurschok verloopt meestal in de volgende fases:
- Avontuur – Na aankomst ben je nog wat onwennig. Maar al snel voelt alles
als spannend en opwindend. Je hebt er zin in om je nieuwe land beter te
leren kennen.

- Ontnuchtering – Je krijgt meer oog voor aspecten die je minder leuk vindt.
Je begint je te ergeren aan kleine dingetjes, en soms ben je ronduit
gefrustreerd. Je hemelt je eigen cultuur, normen en waarden op.

- Aanpassing – Je beseft dat je je moet aanpassen en dat je bepaalde dingen
moet aanvaarden. Langzaam maar zeker zal je meer begrijpen, nieuwe
vrienden maken, je weg vinden in de nieuwe cultuur

- Evenwicht - Je begint de cultuur nu echt te aanvaarden en te waarderen.
Sterker nog: sommige waarden en normen van je gastland vind je zelfs beter
dan van je eigen land.

De cultuurschok maakt reizen intensief en interessant. Je komt rijker terug van een reis door de vele nieuwe indrukken die je opdoet én door de confrontatie met je eigen cultuur.

Met deze omschrijving slaat men de nagel op de kop. Intensief en interessant is het zeker geweest, wat het dubbel zo gek maakt dat ik zo snel weer gewend ben aan het leventje hier. Het maakt me bang, bang om dingen te vergeten. Maar ik weet dat deze levenservaring, en laat het dan maar onbewust zijn, mij voor men leven lang zal tekenen.

Ik op reis geweest naar Suriname en neem mee:
- dat we ons niet al te druk moeten maken om bagatellen (zoals we
dat zo goed kunnen hier in ons Belgenlandje)
- dat het leven enerzijds keuzes maakt voor ons, maar wij zelf ook
veel keuzes kunnen maken.
- dat het mogelijk is om vreedzaam samen te leven in een
multiculturele samenleving
- dat niet alles zo vanzelfsprekend is, ook al mag dat dan wel zo
lijken
- dat Nederlanders al bij al toch goed meevallen ;-)
- dat ik voor iets wel heel allergisch moet zijn
- dat ik de hele wereld nog wil zien
- dat bloemen verwelken en scheepjes vergaan, maar echte
vriendschap blijft bestaan (ook al zit je meer dan 7000 km van
elkaar verwijderd)
- dat elke ervaring sowieso een verrijking is daar je altijd bijleert
- dat een maag zeer snel kan rekken, maar moeilijk weer krimpt
- dat een persoonlijke aftelkalender een ontzettende steun kan zijn
- dat SU voor altijd in men hartje zit
- dat ik al men volgers uitzettend dankbaar ben voor alle leuke en
lieve reacties

Dag vriendjes en vriendinnetjes, (misschien) tot een volgende keer maar weer!! Alleen is het nog afwachten waar die volgende keer zich zal afspelen....